Introductory Latin: Comparatives and Superlatives

Exercise 26: Comparatives and Superlatives

USE

Simple statement: ‘The soldier is greedy.’
Comparison: ‘The soldier is greedier (e.g. than the sailor).’

‘greedy’ is an adjective; cupidus -a -um
‘greedier’ is a comparative adjective; cupidior cupidior cupidius
‘greediest/very greedy’ is a superlative adjective; cupidissimus -a -um

Comparative and superlative adjectives agree with their noun/pronoun in NUMBER CASE and GENDER (just like ordinary adjectives).

 

DECLENSION AND RECOGNITION

Comparative and superlative adjectives are made from the ordinary adjectives in a limited number of ways (see ‘Formation’ below), but as Latin-readers you can survive on this:

ALL comparatives have the following endings (slight difference in plus [Kennedy #80b] and minor [omit the ‘i’):

SINGULARMasculineFeminineNeuter
Nominative-ior-ior-ius
Accusative-iorem-iorem-ius
Genitive-ioris-ioris-ioris
Dative-iori-iori-iori
Ablative-iore-iore-iore
PLURALMasculineFeminineNeuter
Nominative-iores-iores-iora
Accusative-iores-iores-iora
Genitive-iorum-iorum-iorum
Dative-ioribus-ioribus-ioribus
Ablative-ioribus-ioribus-ioribus

I.e. like tristior (Kennedy #77; for slight variants in ‘plus’ see Kennedy #80b).

ALL superlatives have the endings -imus -ima -imum and so on, as bonus -a -um (Kennedy #71).

 

COMPARING THINGS TOGETHER

There are TWO ways of expressing the following sentence in Latin:

‘The soldier is greedier than the slave.’

EITHER

(a) miles est cupidior servo; servo is ablative.

OR

(b) miles est cupidior quam servus; servus is in the same case as miles.

With quam ask yourself what things/people are being compared with each other. They will go the same case as each other.

EXAMPLES

equus maior est cane (type [a])
equus maior est quam canis (type [b])
A horse is bigger than a dog

non amiciorem servum Plauto habeo (type [a])
non amiciorem servum quam Plautum habeo (type [b])
I haven’t got a friendlier slave than Plautus

amicior sum Ciceroni quam Caesari
I am more friendly to Cicero than to Caesar (type [b] only)

Type [a] is allowed when type [b] would put both things/people compared in the nom. or acc.

NB: A sentence with a comparative adjective is not obliged to have one of these two constructions: it may be like ‘I am happier today’ in English.

 

FORMATION

1. Regular comparison: add -ior to the stem for comparative and -issimus for the superlative.

longus (long)long-ior (longer)long-issimus (longest)
fortis (brave)fort-ior (braver)fort-issimus (bravest)
audax (bold)audac-ior (bolder)audac-issimus (boldest)

 

2. Adjectives whose nom. sing. masc. ends in -er (e.g. tener, Kennedy #71) form the superlative by adding -rimus to the nom sing masculine.

pulcher (beautiful)pulchr-iorpulcher-rimus
miser (wretched)miser-iormiser-rimus

 

3. Six adjectives in -ilis add -limus to the stem for the superlative.

facilis (easy)facil-iorfacil-limus
humilis (humble)humil-iorhumil-limus
difficilis (difficult)difficil-iordifficil-limus
similis (like)simil-iorsimil-limus
dissimilis (unlike)dissimil-iordissimil-limus
gracilis (slender)gracil-iorgracil-limus

 

4. Some very common irregular forms.

bonus (good)melior (better)optimus (best)
malus (bad)peior (worse)pessimus (worst)
magnus (big)maiormaximus
parvus (small)minorminimus
multus (much)plusplurimus
multi (many)pluresplurimi

 

Please attempt all questions.

1. 

Translate into English: Roma pulchrior quam Londinium est.

2. 

Translate into English: a Cicerone donum maius accepit quam a Caesare.

3. 

Translate into English: hic equus maior est cane.

4. 

Translate into English: Romani audaciores sunt Gallis.

5. 

Choose the correct forms for the gaps: equi maiores sunt quam ... .

6. 

Translate into English: laetior illo sum.

7. 

Translate into English: haec pulchrior est eā quam Brutus amabat.

8. 

Translate into English: est in urbe minus templum de quo meliorem fabulam audivimus.

9. 

Translate into English: servos audaciores quam Plautum habes.

10. 

Translate into English: Cicero meliores amicos Caesare habebat.

11. 

Choose the correct forms for the gaps: laetiores estis quam ... .

12. 

Translate into English: Caesar dixit Ciceronem, virum magna sapientia, optimos libros legisse.

13. 

Translate into English: haec via longior est illa.

14. 

Translate into English: servus qui domini libros nautis dedit pessimus est.

15. 

Translate into English: maius donum regi quam servo dabo.

16. 

Translate into English: maior sum quam hic et minor quam ille.

17. 

Translate into English: regina sapientior est Caesare.

18. 

Translate into English: Cicero melior civis erat quam Caesar.

19. 

Translate into English: non longiorem gladium quam hunc habeo.

20. 

Translate into English: illo tempore meliorem gladium habebam.